Marek Hlasko Poradie kníh

Nowe wydanie autobiografii Marka Hłaski ze wstępem Radosława Młynarczyka, odkrywcy Wilka. Nadając Pięknym dwudziestoletnim rys powieściowy, zrewolucjonizował Hłasko polskie myślenie o literaturze wspomnieniowej. Umiejętnie balansując między prawdą a zmyśleniem, wplątał czytelnika w niemożliwą do rozwiązania grę. Tylko autor potrafi z całą pewnością rozróżnić fakty od zmyślenia, a odbiorcy pozostają domysły i próby rozwikłania najbardziej zagadkowych fragmentów. Oczywiście można przyjąć także inną strategię lektury i zawierzyć Hłasce całkowicie, wówczas pozostaje tylko radość ze znakomicie napisanego utworu, bezkompromisowo rozprawiającego się z oficjalną wizją Polski Ludowej. ? [Ze Wstępu]

Brudne czyny to pierwsza izraelska powieść Marka Hłaski i najdłuższa z dotychczas napisanych. Stanowi ona swoistą cezurę w jego twórczości. To utwór człowieka dojrzałego, rozgoryczonego, doświadczonego nostalgią i poczuciem braku. Historia Abakarowa, pałającego żądzą zemsty pilota pozbawionego licencji, oraz Katarzyny, zgorzkniałej artystki tęskniącej za uznaniem, zagubionej w anonimowym świecie.

Wszyscy byli odwróceni to powieść zderzająca religijność z cynizmem, ukazująca wątłość biblijnych słów w konfrontacji z realnym doświadczeniem. Sowa, córka piekarza, abstrahując od elementów autobiograficznych, jest przede wszystkim niezwykle mroczną powieścią rozrachunkową. Jej bohaterowie potrafią jedynie udawać uczucia, tworzyć iluzje rzeczywistości, wchodzić w układy z założenia fałszywe. Obrazując ludzi przegranych, którzy z różnych przyczyn znaleźli się na marginesie życia i w żaden sposób nie potrafią sobie pomóc, kreuje Hłasko wizję Izraela jako miejsca nieprzyjaznego, pozbawionego praw i obowiązków, przypominającego raczej westernowy Dziki Zachód niż Ziemię Obiecaną.

Dwie doskonałe mikropowieści stworzone przez dojrzałego, choć przecież bardzo młodego pisarza. Wykorzystując własne doświadczenia, Hłasko zobrazował tragizm dwóch pokoleń: wojennej młodzieży poszukującej swojego miejsca w socjalistycznym mieście gruzów i boleśnie doświadczonych przez życie degeneratów, szukających schronienia w zatrważająco malowniczej dziczy Kotliny Kłodzkiej.

Reprezentatywny wybór opowiadań Marka Hłaski. Znajdują się w nim zarówno młodzieńcze próby, jak i utwory z okresu izraelskiego. Czytelnika przyzwyczajonego do cynizmu i ahistoryczności pisarza zaskoczyć może obecność takich tematów jak romantyczna miłość czy okupacja hitlerowska. Kilkanaście lat różniących opowiadanie najwcześniejsze od najpóźniejszego świetnie ilustrują nie tylko ewolucje języka i środków wyrazu, ale także osobistych doświadczeń Hłaski, dotkliwie przeżywającego emigrację. Dzięki szerszej perspektywie możliwe jest całościowe spojrzenie na różne odcienie twórczości pisarza.

Szesnaście opowiadań zawartych w debiutanckim tomie Marka Hłaski? jednego z najbardziej wyrazistych polskich prozaików ? przedstawia naturalistyczne obrazy z czasów realizmu socjalistycznego. Zawarty w nich dosadny, szorstki i pozbawiony złudzeń świat to nie tylko przejmujący zapis ludzkich losów, ale też głębokie studium psychologiczne bohaterów, którzy w różny sposób próbują buntować się przeciwko zastanej rzeczywistości.

»Der Nächste ins Paradies« schildert in einer knappen, bildhaften Sprache das Leben in einem verlorenen polnischen Holzfällerlager. Der atmosphärisch dichte Roman des polnischen Schriftstellers Marek Hlasko ist spannend zu lesen und gibt ein überzeugendes Bild vom Leben unter einer Diktatur.

Zum erstenmal seit seinen ersten Büchern hat Hlasko in »Folge ihm durchs Tal« wieder den Schauplatz Polen gewählt. Ein imaginäres Polen allerdings. Historisch daran ist der Übergang von der Stalin-Ära zur Tauwetter-Periode: politische Häftlinge werden entlassen, andere, die bisher frei waren, leben in der Furcht vor neuen Prozessen. Die Ordnung scheint sich wiederherzustellen, aber das macht die Unordnung und Angst nur deutlicher. Die Menschen in diesem halluzinierten Polen haben sich im Terror und der Unsicherheit eingerichtet. Gregor, die zentrale Figur des Romans, ein entlassener Fliegeroffizier, ist, anders als seine Kameraden, die wegen Spionageverdacht verurteilt wurden, dem Gefängnis entgangen. Sein Leben ist ein Provisorium, eine haltlos-pathetische Farce, die er auf Kosten seiner gefangenen Kameraden spielt.

Zbi�r niepublikowanych list�w i starego pamiętnika Marka Hłaski jest tomem niezwykłym z dw�ch powod�w. Po pierwsze: prezentowane listy rzucają zupełnie nowe światło na relacje pisarza z ojczymem i matką. Okazuje się, że zależności łączące członk�w niezwykłego tr�jkąta Hłask�w-Gryczkiewicz�w są zupełnie odmienne od og�lnie panującej opinii. Mit zbuntowanego nastolatka, niezdrowo przywiązanego do matki i jednocześnie nienawidzącego swego ojczyma, poddany musi zostać zdecydowanej rewizji. Drugą niezwykłością tego tomu jest wydobycie z niepamięci młodzieńczego pamiętnika Marka Hłaski, stanowiącego wspaniały kontekst dla pierwszego Dziennika Agnieszki Osieckiej. Przyszły prozaik barwnie opisuje realia powojennej Polski, swoją prostolinijnością rozbawiając czytelnika do łez.

Opowiadania zgromadzone w niniejszym tomie powstały w latach 1951??1956. Należą więc do juwenili�w Marka Hłaski. Na ich podstawie wytyczyć można drogę, jaką przebył początkujący pisarz: od zafascynowanego socrealizmem szofera po prowokującego władzę autora Pierwszego kroku w chmurach.Utwory stanowią podr�ż sentymentalną do czas�w Polski stalinowskiej i jej często zniekształcanego przez literaturę obrazu.Najlepsze lata naszego życia zawierają teksty wcześniej niepublikowane, zachowane w archiwaliach Marka Hłaski, dopełniające jego spuściznę literacką.