Materiały źródłowe zamieszczone w niniejszym tomie prezentują działalność różnych nurtów życia politycznego, stosunki narodowościowe i wyznaniowe, przemiany społeczno-gospodarcze, życie kulturalne i szkolnictwo w Pułtusku i ziemi pułtuskiej w XIX i XX w. Obejmują one wydarzenia od utraty niepodległości w 1795 r., aż po 1956 r. – zamykający tragiczny rozdział stalinizmu w najnowszych dziejach państwa polskiego.
Książka ma charakter nowatorski – po raz pierwszy w polskiej historiografii przedstawionopostawy społeczeństwa ziem Drugiej Rzeczypospolitej wobec wydarzeń wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920 r. Książka przedstawia bardzo szeroko zakrojoną panoramę wydarzeń i podstawowych problemów, które wywarły zasadniczy wpływ na nasze dzieje i dzieje Europy. Należy podkreślić, że zostały one omówione w sposób obiektywny, bez zbędnych uproszczeń i przemilczeń. Publikacja powstała wspólnie z Naczelną Dyrekcja Archiwów Państwowych. schovat popis