Szkice o geometrii i sztuce: gereh - geometria w sztuce islamu

Viac o knihe

Niniejsza książka zawiera kolejny zbi�r szkic�w poświęconych geometrii w sztuce oraz sztuce geometrycznej. Większość z nich była publikowana wcześniej w postaci artykuł�w w czasopiśmie Matematyka, czasopismo dla nauczycieli. Każdy z nich został uzupełniony i poprawiony przed oddaniem tej książki do druku. W mojej poprzedniej książce ?SZKICE O GEOMETRII I SZTUCE: sztuka konstrukcji geometrycznych? omawiałem konstrukcje geometryczne, kt�re mogą być użyteczne przy tworzeniu sztuki o charakterze geometrycznym. Wiadomości te będą bardzo pomocne zar�wno w tym jak i kolejnym zbiorze moich szkic�w. W tym tomie zajmiemy się sztuką geometryczną Azji Środkowej, Bliskiego Wschodu i Maghrebu. W zachodniej literaturze wsp�łczesnej ten rodzaj sztuki nosi często nazwę ?islamski ornament geometryczny?. Opowiem, w jaki spos�b średniowieczni artyści z tamtych krain projektowali wzory do dekoracji architektury o charakterze religijnym oraz przedmiot�w związanych z islamem. Dekoracje te znajdujemy r�wnież często na prywatnych czy państwowych budowlach. Opisane tu metody oparte są na badaniach, jakie prowadzili Rosjanie w okresie międzywojennym, oraz po drugiej wojnie światowej, na obszarach Azji Środkowej. Metody te, oparte na teselacjach wielokątami symetrycznymi, zostały opracowane bardzo fragmentarycznie w nielicznych publikacjach z okresu 1947-1961. Są one znacznie prostsze niż te opisywane we wsp�łczesnej nam literaturze zachodniej. Co więcej, metody te są autentyczne i opierają się na sposobach stosowanych przez rzemieślnik�w w dawnych czasach, podczas, gdy metody opisywane w publikacjach zachodnich są na og�ł tworem wsp�łczesnym. W moich tekstach będę starał się pokazać krok po kroku jak powstaje teselacja, na kt�rej zbudowany jest ornament, a następnie, w jaki spos�b taka teselacja możebyć wykorzystana do zaprojektowania całej rodziny ornament�w. Liczne przykłady ornament�w geometrycznych zawarte w moich szkicach pochodzą z moich zdjęć wykonanych gł�wnie na Bliskim Wschodzie, Magrebie, Azji Środkowej oraz dw�ch zbior�w takowych ornament�w. Są nimi Bourgoin J. (1973) oraz Demiriz Y. (2004). Pierwszy z wymienionych tu zbior�w pokazuje gł�wnie ornamenty z obszaru Egiptu, bez omawiania ich konstrukcji. Zawarte w tym zbiorze ornamenty są na og�ł odtworzone w stosunkowo wierny spos�b. Drugi zbi�r jest kolekcją ornament�w geometrycznych z r�żnych kraj�w muzułmańskich i r�wnież nie pokazuje żadnych konstrukcji. Rysunki w tym zbiorze są2 |Szkice o Geometrii i Sztuce: geometria w sztuce islamu często bardzo niedokładne i z licznymi błędami. Wartość tego zbioru polega na dużej liczbie pokazanych wzor�w oraz na licznych odniesieniachdo miejsc, gdzie dany wz�r może się znajdować. Będę r�wnież wykorzystywał wzory z kilku innych źr�deł wymienionych p�źniej w tekście i bibliografii do książki. Wszystkie konstrukcje pokazane w tej serii szkic�w są wykonane przeze mnie i większość z nich nigdzie dotychczas nie była publikowana, poza czasopismem Matematyka, czasopismo dla nauczycieli. Ilustracje na papierze są statyczne i nie pozwalają na eksperymenty z geometrią. Dlatego pewne z opisywanych tu fakt�w będą ilustrowane za pomocą dynamicznych modeli, kt�re czytelnik znajdzie na stronach internetowych: majewski.wordpress.com/gsp/ lub symmetrica.wordpresss.com/gsp/.