Jeff McMahan je americký filozof známy svojimi rozsiahlymi prácami v oblasti normatívnej a aplikovanej etiky. Jeho filozofické bádanie sa hlboko zaoberá zložitými morálnymi dilemami na pomedzí života a smrti a kriticky skúma tradičné prístupy k etike vojny. McMahan sa vyznačuje prenikavou analýzou a spochybňovaním zakorenených presvedčení v etických teóriách. Jeho myslenie podnecuje k prehodnoteniu základných morálnych princípov.
Jeff McMahan urges us to reject the view, dominant throughout history, that
mere participation in an unjust war is not wrong. He argues powerfully that
combatants who fight for an unjust cause are acting wrongly and are themselves
morally responsible for their actions. We must rethink our attitudes to the
moral role of the individual in war.
Czy zabijanie jest zawsze złe? Czy istnieją sytuacje, w których kategoryczny
zakaz odbierania życia może zostać zrelatywizowany? Czy życie powinno być
chronione przez cały czas, czy może należy wyróżniać etapy, kiedy jego
zakończenie nie jest już, lub jeszcze, zabójstwem? Czy samobójstwo jest
problemem moralnym, czy jedynie jednostkowym wyborem? Coraz powszechniej
kwestionuje się niegdyś oczywiste prawo człowieka do uśmiercania innych
gatunków. Naukowe sposoby wyjaśniania procesów psychicznych zmuszają nas do
przemyślenia takich kwestii jak ciągłość tożsamości człowieka czy relacja
między jego osobowością i biologicznym ciałem. Co wówczas z naszym pojmowaniem
śmierci i zabijania? Sięgając zarówno do ustaleń nauk przyrodniczych, jak i
narzędzi filozoficznych, Jeff McMahan w książce Etyka zabijania systematycznie
analizuje etyczne wyzwania naszej współczesności, zdolnej zabijać w sposób
bezprecedensowy. „Ostatecznym celem tej książki jest zrozumienie, na czym
polega moralność zabijania. Wydaje się, że w tych wypadkach, w których
zabijanie jest złe, musi istnieć jakiś decydujący element wyjaśniania jego
zła, który by wskazywał na to, że sprawia ono ofierze coś strasznego: sprawia,
że umiera. Rzeczywiście, zupełnie naturalne jest założenie, że normalnie
śmierć jest tak dużym nieszczęściem, iż morderstwo jest najbardziej niemoralną
ze zbrodni. Morderstwo jest najohydniejszą zbrodnią, ponieważ, ogólnie rzecz
ujmując, wyrządza największą krzywdę – powoduje śmierć. Jeśli to prawda, to
aby zrozumieć moralność zabijania, musimy znaleźć odpowiedź na pytanie,
dlaczego i w jakim stopniu śmierć jest zła dla tego, kto umiera. (...) Przy
czym nie pytamy tu o to, czy jedna śmierć może być gorsza pod względem
okoliczności, ponieważ jest jasne, że może. Niektóre śmierci są na przykład
boleśniejsze niż inne lub mniej godne. Nie jest to też pytanie o to, czy dla
kogoś śmierć jednej osoby może być gorsza niż śmierć drugiej. Również tu
odpowiedź jest oczywista: śmierć osoby, która jest powszechnie kochana i od
której wielu zależny, jest czymś gorszym dla pozostałych przy życiu niż śmierć
osoby, która jest po prostu uciążliwa. Pytamy natomiast o to, czy zakładając
pewną stałość sposobu umierania, jedna osoba, przestając istnieć, może być
bardziej pokrzywdzona niż druga”. Z tekstu Według Petera Singera, Etyka
zabijania jest obowiązkową lekturą dla każdego, kto chce dzisiaj pisać o
aborcji, śmierci mózgu, eutanazji czy prawach zwierząt.
Kann Töten gerechtfertigt sein? Gibt es moralische Gründe, die einen Krieg, zum Beispiel als Verteidigungskrieg, notwendig erscheinen lassen und dadurch legitimieren? Mit diesen Fragen beschäftigt sich James McMahan in seinem Buch, das nun auch in deutscher Übersetzung vorliegt. Darin werden die klassischen Theorien über gerechte oder ungerechte Kriege genau analysiert und einer kritischen Prüfung unterzogen. Mit einer Reihe von klar vorgestellten und nachvollziehbaren Argumenten und Gegenargumenten zeigt McMahan, welche Probleme sich beim Nachdenken über Gut und Böse im Krieg auftun und wie man diesen – auf Grundlage philosophischen Nachdenkens und Analysierens – begegnen kann. Das Buch berührt dabei auch eine hoch aktuelle gesellschaftliche Debatte, die unter anderem angesichts der militärischen Interventionen im Irak oder in Afghanistan mit Leidenschaft geführt wird und zu den zentralen Fragen der Gegenwart gehört.