Arkadiusz Baron Knihy

Tom ósmy serii Synodów i Kolekcji Praw prezentuje synody Kościoła starożytnego do Soboru Konstantynopolitańskiego II w roku 553. Zamierzeniem redaktorów było przedstawienie wszystkich znanych dokumentów synodalnych. Teksty podano w wersji, w jakiej były przez wieki czytane i w jakiej weszły w prawodawstwo kościelne, opierając się na starym wydaniu Mansi’ego, Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio, na Patrologii Greckiej i Łacińskiej Migne'a, na wydaniu synodów nestoriańskich Chabota, czy na cytowaniach dokumentów w Corpus Iuris Canonici. Każdy dokument jest jednak skonfrontowany z nowymi wydaniami w Corpus Christianorum, a w aparacie krytycznym podano istniejące różnice między lekcjami wybranymi przez poszczególnych wydawców. Praca zawiera indeksy: biblijny, dokumentów kościelnych (sobory, synody, papieże, kolekcje praw), pisarzy, imion własnych, indeks rzeczowy po polsku i po łacinie, a także wykaz nazw miejsc odbytych synodów w układzie łacińsko-polskim oraz polsko- łacińskim.

Cieszące się wielkim powodzeniem i uznaniem filologów, rzetelne kompendium wiedzy o języku łacińskim, zawierające – w formie przejrzystych tabel i zestawień – wszystkie odmiany łacińskich części mowy i najważniejsze informacje na temat ich funkcji. Zawiera dwie tablice (z funkcjami przypadków) luzem. Przy opracowywaniu korzystałem, podobnie jak inni autorzy, z istniejących już gramatyk i podręczników języka łacińskiego w różnych językach. Szczególnie obficie czerpałem z nich przykłady, wychodząc z założenia, że nie chodzi o stworzenie zupełnie nowej pozycji, lecz o podanie zagadnień gramatycznych w formie możliwie zwięzłej, a przez to łatwej do zapamiętania. Zastosowałem nazewnictwo łacińsko–polskie wszędzie tam, gdzie było to konieczne. W innych wypadkach pominąłem nazewnictwo polskie. Oryginalne słownictwo gramatyczne, jak się wydaje, pomaga lepiej zrozumieć ducha języka, a przez to łatwiej język ten opanować. Dwie pierwsze części, to znaczy fonetyka i morfologia, są ukończone. Część ostatnia, mianowicie składnia, jest w opracowywaniu i ukaże się w odrębnym tomiku. Tu zamieszczono, jako dodatek, jedynie zwięzłe uwagi odnoszące się do składni poszczególnych przypadków łacińskich. Tabele zawierające odmiany podstawowe łacińskich słów zostały uzupełnione wyjątkami, aby korzystający miał obraz zakresu zastosowania danego paradygmatu. Pod tabelami odmian czasownika w stronie czynnej podano typy form podstawowych czasowników danej koniugacji, pod tabelami w stronie biernej zaś liczne przykłady najczęściej używanych czasowników danej koniugacji. Ich formy podstawowe oraz polskie znaczenie można znaleźć w indeksie czasowników. Indeks, obejmujący ponad 1600 najczęściej używanych czasowników, zawiera wszystkie czasowniki podane w słowniczkach podręczników L. Winniczuk, Lingua Latina. Łacina bez pomocy Orbiliusza, O. Jurewicza, L. Winniczuk, J. Żuławskiej, Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych oraz J. Rezlera, Język łaciński dla prawników.

Tom IV Dokumentów Soborów Powszechnych przedstawia akta Soboru Luterańskiego V, Soboru Trydenckiego i Soboru Watykańskiego I. Sobory te wpłynęły w decydujący sposób na kształt Kościoła współczesnego. Sobór Trydencki był największym soborem 'dogmatycznym', starał się ustalić nauczanie Kościoła we wszystkich prawie dziedzinach, przeprowadził szereg reform. Musiał ustosunkować się do reform proponowanych przez Marcina Lutra i choć nie zgodził się z nim, wiele tematów podjął i jego ustalenia wystarczyły Kościołowi na cztery stulecia. Pamiętać też trzeba, że cała teologia Kościoła rzymsko-katolickiego została zdeterminowana przez ustalenia tego soboru i dopiero XX wiek z Soborem Watykańskim II zdecydował się na kolejny krok naprzód. Również stanowisko Kościoła wobec państw, wojen o podłożu religijnym, oraz kultury i nauki zależy od podjętych tam ustaleń. Należy wspomnieć, że głównym punktem oskarżenia Galileusza przez władze kościelne był problem dostosowania się przez niego do zasad interpretowania Pisma Świętego ustalonych przez ten Sobór. Również Sobór Watykański I był bardzo ważny z racji historycznych okoliczności, w jakich został zwołany (włoskie Risorgimento) oraz ogłoszonego tam dogmatu o nieomylności papieskiej.

Pierwsze w Polsce wydanie oryginalnych tekstów soborów wraz z tłumaczeniem polskim. Obecny tom zawiera dokumenty soborów uznanych za powszechne w Kościele łacińskim począwszy od Soboru Konstantynopolitańskiegom IV (869) aż po Sobór w Vienne (1311-1312). Zajmowano się na nich przede wszystkim sprawą reformy Kościoła, którą starano się przeprowadzić drogą regulacji prawnych, oraz krucjatami. Odzwierciedlają się w tych tekstach wszystkie problemy ówczesnego Kościoła, od lichwy po wykonywanie kary śmierci. Wydanie zaopatrzone jest we wszystkie potrzebne indeksy: imion, dzieł cytowanych, kanonów synodalnych i soborowych, do których się odwoływano, nazw geograficznych oraz indeks rzeczowy odsyłający do najważniejszych poruszanych zagadnień. Książka ta stanowi niezbędne źródło dla mediewistów oraz wszystkich zainteresowanych historią Kościoła i całej europejskiej cywilizacji.

Pierwsze w Polsce wydanie oryginalnych tekstów soborów wraz z tłumaczeniem polskim. Obecny tom zawiera dokumenty soborów uznanych za powszechne w Kościele łacińskim począwszy od Soboru Konstantynopolitańskiegom IV (869) aż po Sobór w Vienne (1311-1312). Zajmowano się na nich przede wszystkim sprawą reformy Kościoła, którą starano się przeprowadzić drogą regulacji prawnych, oraz krucjatami. Odzwierciedlają się w tych tekstach wszystkie problemy ówczesnego Kościoła, od lichwy po wykonywanie kary śmierci. Wydanie zaopatrzone jest we wszystkie potrzebne indeksy: imion, dzieł cytowanych, kanonów synodalnych i soborowych, do których się odwoływano, nazw geograficznych oraz indeks rzeczowy odsyłający do najważniejszych poruszanych zagadnień. Książka ta stanowi niezbędne źródło dla mediewistów oraz wszystkich zainteresowanych historią Kościoła i całej europejskiej cywilizacji.