Andrzej Zięba Knihy

Problematykę tę zaprezentowano w dwóch częściach. Pierwsza z nich zawiera artykuły przedstawiające praktykę demokratyczną za granicą, natomiast druga praktykę demokratyczną w Polsce. Prezentowane opracowanie jest plonem badań, przemyśleń, refleksji i dyskusji pracowników naukowych zajmujących się problematyką funkcjonowania demokracji we współczesnych systemach politycznych. Naczelnym celem prowadzenia badań jest tworzenie teorii, budowanie modeli, odkrywanie prawidłowości. Wysiłek teoretyczny nie jest jednak celem samym w sobie. Ma on przynieść także efekty praktyczne. Pozwolić na lepsze poznanie procesów i zjawisk występujących we współczesnych społeczeństwach. Prawidłowe, tzn. obiektywnie prawdziwe, rozpoznanie i poznanie występujących mechanizmów, zależności i procesów pozwala nie tylko rozszyfrować otaczającą nas rzeczywistość, ale daje ogromne możliwości kształtowania jej w przemyślany i skuteczny sposób. Stąd na uczonych spoczywa ogromna odpowiedzialność za analizowanie rzeczywistości i zastosowanie wyników badań do kształtowania otaczającego nas świata. Opis zawiera fragment Wstępu.

W pierwszej części monografii zawarto rozważania i koncepcje o charakterze przekrojowym oraz aplikacje niestandardowe teorii budżetowania. Zasygnalizowano nowe kierunki i zastosowania, poddano analizie tradycyjne i nowe spojrzenia na budżetowanie. W rozdziale drugim zawarto teksty prezentujące przypadki zastosowań teorii budżetowania w przedsiębiorstwach. Pokazano prawidłowy tok budżetowania w różnych sytuacjach, omówiono sposoby pełnego zintegrowania i wkomponowania budżetowania w procesy zarządzania operacyjnego, a także przedstawiono zastosowania teorii budżetowania, szczególnie na użytek zarządzania w sytuacjach odbiegających od rutyny. Kolejny rozdział dotyczy budżetowania w instytucjach samorządu terytorialnego. Ostatni rozdział monografii koncentruje się na zagadnieniach budżetowania kapitałowego.

Wyzwaniem teoretycznym i praktycznym dla językoznawców jest opis funkcjonowania języka w warunkach komunikacji międzykulturowej - w tym wypadku polsko-rosyjskiej - w której dużą rolę, obok językowych różnic systemowych, odgrywa specyficzny uzus stosowania środków językowych właściwy danej nacji, odzwierciedlający specyficzny językowy obraz świata i obraz ten kształtujący. W artykułach zgromadzonych w prezentowanym zbiorze analizowane są i opisywane jednostki języka - głównie rosyjskiego i polskiego - różnych poziomów: morfologicznego, leksykalno-frazeologicznego i składniowego, zarówno w ich potencjach systemowych, jak i w zastosowaniach komunikacyjnych. W zbiorze znalazły się też teksty poświęcone współczesnym narzędziom i metodom badania języka, w szczególności językoznawstwu korpusowemu.

Ambicją monografii nie jest sformułowanie jednej obowiązującej definicji dyskursu, lecz analiza i opis różnych jego odmian zarówno w planie jednego języka, jak i w aspekcie konfrontatywnym. Autorzy poszczególnych opracowań zwracają uwagę na historyczną i kulturową zmienność interakcji werbalnych, a tym samym na dynamiczny charakter analizowanej kategorii. W centrum ich uwagi znalazły się z jednej strony problemy związane z opisem różnych odmian dyskursu, wyłonieniem ich cech dyferencjalnych, relacji między kategorią dyskursu a językowym obrazem świata, z drugiej zaś zagadnienia dotyczące zmian strukturalno-językowych, dających się zaobserwować w obrębie tradycyjnych gatunków, a także opis gatunków nowych, kształtujących się pod wpływem interaktywnych mediów. Omówione zostały również zmiany w dotychczasowych modelach zachowań językowych, przede wszystkim w funkcjonowaniu form adresatywnych i grzecznościowych, będące efektem przemian społeczno- politycznych i kulturowych. Monografia skierowana jest do wszystkich zainteresowanych problematyką dyskursu, metodologią jego opisu oraz relacji dyskursu do takich kategorii, jak styl, tekst, językowy obraz świata.

Podręcznik przedstawia aktualne tendencje, zalecenia i metody analizy danych. Uwzględnia aktualny rozwój programów komputerowych, umożliwiający wykorzystanie wielu zaawansowanych metod obliczeniowych.

W książce przedstawione są różne ujęcia przedsiębiorczości. Część pierwsza poświęcona jest między innymi koncepcji Josepha Schumpetera. W części drugiej analizowane są historyczne uwarunkowania przedsiębiorczości. W zakończeniu podniesiony jest problem aktualnego rozumienia przedsiębiorczości.

Problematyka podejmowana w zaprezentowanych w monografii tekstach odzwierciedla wielorakość perspektyw badawczych we współczesnym językoznawstwie slawistycznym z uwzględnieniem zarówno tradycyjnych, jak i nowych ujęć metodologicznych. W centrum uwagi autorów znajdują się zagadnienia opisu jednostek języka polskiego, rosyjskiego, ukraińskiego, czeskiego, chorwackiego na poszczególnych jego poziomach. Jednostki językowe są badane nie tylko jako elementy systemu, ale także jako komponenty zróżnicowanych gatunkowo tekstów dawnych i współczesnych. Obok analiz czerpiących z tradycji strukturalistycznych znalazły się też takie, w których zjawiska językowe rozpatruje się w szerokim kontekście społeczno-polityczno-kulturowym. W publikacji zgromadzono zarówno opracowania dotyczące jednego języka, jak i studia porównawcze: polsko-rosyjskie, polsko-czeskie, polsko-chorwackie, rosyjsko-czeskie. Nie zabrakło także tekstów poświęconych kwestiom translatologicznym. Poruszany przez autorów z kraju i z zagranicy szeroki zakres zagadnień pozwala na zapoznanie się z obszarami i kierunkami prac prowadzonych przez poszczególne ośrodki akademickie. Żywimy nadzieję, że stanie się on także źródłem inspiracji do dalszych poszukiwań badawczych.

Monografia została przygotowana z okazji jubileuszu czterdziestolecia pracy naukowo-dydaktycznej Profesor Anny Zych związanej z Instytutem Filologii Wschodniosłowiańskiej UŚ niemal od początku jego istnienia. W tomie zebrano dwadzieścia jeden tekstów językoznawczych z dziedziny slawistyki ofiarowanych Jubilatce przez współpracowników, uczniów i przyjaciół nie tylko z Uniwersytetu Śląskiego. Różnorodność tematyczna i metodologiczna podejmowanej przez autorów problematyki jest jednym z walorów Księgi. Publikacja może stanowić inspirującą lekturę dla wszystkich zainteresowanych opisem zjawisk językowych z różnych perspektyw badawczych, szczególnie w ujęciu konfrontatywnym polsko-rosyjskim.

Wiara w Boga i bliski związek z Kościołem utwierdzały internowanych działaczy opozycji antykomunistycznej w przekonaniu, że doczekają Polski sprawiedliwej, demokratycznej, suwerennej i opartej na trwałych wartościach moralnych. Rekolekcje były dla nich zbieraniem sił, okazją do uporządkowania zarówno własnego życia, jak i planów działania na rzecz wspólnego dobra. Książka, którą przekazujemy Czytelnikowi, wyróżnia się na tle innych tego typu publikacji z serii Pokolenie Solidarności niezwykłą możliwością przesłuchania siedmiu godzin oryginalnych nagrań, dokonanych w trzech ośrodkach odosobnienia przez duszpasterzy internowanych. Są wśród nich homilie ks. Władysława Palmowskiego i o. Pawła Mynarza Cist., wygłaszane z pasją i odwagą, są przesłania internowanych mężczyzn do załóg zakładów pracy i działających w podziemiu członków Solidarności, są oryginalne słuchowiska poetycko-muzyczne, a zwłaszcza pieśni i piosenki, układane przez uwięzionych. Książka ta jest ważnym dokumentem epoki, skierowanym zwłaszcza do młodego pokolenia Polaków, aby nie zapominało o tamtych czasach.

Oddajemy do rąk czytelników, zainteresowanych problematyką językoznawczą, piąty tom wydawanej cyklicznie monografii wieloautorskiej Jednostki języka w systemie i w tekście, w której lingwiści krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych prezentują wyniki badań dotyczące z jednej strony zjawisk historycznych, z drugiej zaś stanu współczesnych języków słowiańskich i niesłowiańskich (niemieckiego, ormiańskiego). Wzorem lat ubiegłych składające się na monografię artykuły charakteryzują się dużą różnorodnością tematyczną i metodolo- giczną. Oprócz analiz czerpiących z tradycji strukturalistycznej zaprezentowano również takie, w których zjawiska językowe zostały opisane z perspektywy socjolingwistycznej, kognitywistycznej czy mediolingwistycznej. Główny przedmiot zainteresowania autorów stanowi opis jednostek języka polskiego, rosyjskiego, czeskiego, słowackiego, niemieckiego i ormiańskiego. Poruszane w poszczególnych rozdziałach zagadnienia rozpatrywane są w planie jednego języka oraz w ujęciu konfrontatywnym (polsko-rosyjskim, polsko- słowackim, czesko-rosyjskim). Jednostki językowe badane są i opisywane nie tylko jako elementy systemu, lecz także jako komponenty zróżnicowanych gatunkowo tekstów dawnych i współczesnych, w tym tekstów specjalistycznych. W większości opracowań na plan pierwszy wysuwają się kwestie związane z obecnym stanem opisywanych języków, relacje między językami, związki języka z myśleniem i zachowaniem człowieka, szeroko rozumianą kulturą oraz zmieniającą się rzeczywistością pozajęzykową. Prezentowane badania kontrastywne pozwalają dostrzec nowe zjawiska, które wymagają uwzględnienia i opisu w powstających słownikach jednojęzycznych czy przekładowych oraz określić tendencje rozwojowe poszczególnych języków. Mogą również one stanowić inspirujący materiał dla osób zajmujących się przekładem oraz nauczaniem języków obcych.