Zbrodnia musi zostać pomszczona. Nawet jeśli cenę mają zapłacić niewinni
Pierwszego kwietnia 1700 roku dochodzi w Tarnowie do przeraźliwego mordu.
Znalezione na cmentarzu ciało jest nagie i pokryte błotem, a pośrodku piersi
tkwi narzędzie zbrodni odlany w żelazie namogilny krucyfiks. Miejscowy medyk
twierdzi, że zbrodni nie mógł dokonać człowiek. Dochodzi do kolejnych mordów.
Miasto wrze. Morderca, nazwany Krzyżowcem, porusza się niewidzialnie i
bezszelestnie. Niczym upiór pojawia się i znika. Mieszkańców paraliżuje
strach. Do prowadzących śledztwo dołącza Bartosz Sędowicz, który twierdzi, że
nie wytropi Krzyżowca bez cofnięcia się w przeszłość. Czasu jest niewiele, a
instynkt podpowiada mu, że to dopiero początek makabrycznych mordów...
„Dla pokoju na świecie, dla uzdrowienia moralnego i dobrobytu materialnego
chrześcijaństwa trzeba odbudować i ożywić Moscovię – wielką (nadal pozostanie
ona wręcz olbrzymia), prosperującą, wolną, jeśli potrafi, a zwłaszcza
pracowitą. Dla jej własnego dobra i dla interesu tegoż pokoju nie należy
wskrzeszać – ku niewątpliwej korzyści Germanii – tego wiecznie szukającego
zaczepki i niepoprawnego ciemiężcy ludów, którym było Imperium Wszechrusi. Co
do Polski, zwracam się do ludzi Zachodu, jej starych przyjaciół, jej
współuczniów lub nauczycieli w kulturze łacińskiej i mówię im: Opatrzność
otworzyła przed wami możliwości, które już nigdy nie wrócą. To pora wielkich
czynów, a nie robi się wielkich czynów nieszczerze. Skoro wreszcie
zdecydowaliście się odbudować Polskę, nie kupczcie w imię podlegających
dyskusji i pozbawionych sprawdzonych dowodów „zasad”, nie dajcie się otumanić
szemranym politykom i agitatorom do stworzenia niebyłych narodowości i państw,
ale ustanówcie ją z jej naturalnymi i historycznymi sprzymierzeńcami, tak
wielką i tak mocną, jak to możliwe, ponieważ dla was nie będzie ona nigdy
niebezpieczna, a będzie mogła być pomocna. Robiąc to, uniknijcie małostkowości
wypatrywania błędów wczorajszej Polski, tej, której pierwszym obowiązkiem, gdy
znajdowała się pod ciężką okupacją wroga i gdy pozostawała aż do ostatniej
chwili przez was opuszczona, było zabezpieczyć swoje życie, podobnie jak w
przypadku waszych braci z północnego zachodu. Pomyślcie o narodzie polskim z
dnia jutrzejszego i z dalszej przyszłości, którego całą polityczną mentalność
formujecie w tej chwili. W swoich procedurach nie zapominajcie, że ten naród,
który posiada wszystkie wasze wady, posiada także wasze najlepsze zalety. Jest
dzielny, jest dumny. Zraniony i znajdujący się w groźnym niebezpieczeństwie
przyjąłby zarazem pomoc, jak i wskazanie kierunku przez starych przyjaciół.
Byłoby dla Polski upokarzające, gdyby zaniedbano poznania jej z bliska i
wskutek tego narzuciło się jej jak uwolnionemu jeńcowi pośmiertną opiekę jej
wczorajszego ciemiężcy.” Hipolit Korwin-Milewski
Ta historia miała się więcej nie powtórzyć. Jednak życie w wiecznie uśpionych
miasteczkach jest jak mecze reprezentacji narodowej na kolejnych mundialach:
wielkie nadzieje kończą się szybkim powrotem do domu. Mieszkańcom Odchylic
najlepiej udają się właśnie powroty. Wracają do tamtych dni, do wiecznie
pijanych mężów i dziewczyn, z którymi im nie wyszło. Do tych samych miejsc,
aby popełniać te same błędy. Miłość wypaliła się dawno, dawno temu. Teraz palą
się tylko papierosy. Można by zapłakać nad niespełnionymi marzeniami i utonąć
w morzu łez, ale morze ma barwę żołądkowej gorzkiej. Jak zmienić świat, w
którym nic się nie dzieje? W takim świecie gwałtowne przebudzenia przychodzą w
najmniej spodziewanym momencie, a dla mieszkańców tego miasteczka mogą
oznaczać ostatni cień nadziei. Albo nagłą śmierć. Wiesiek był sobą, a Jadwiga
nie miała łatwo. Nowa książka Krystiana Janika to wiwisekcja polskiego męża.
Czasem śmieszna, czasem straszna, ale na końcu przybliża nam obraz samego
siebie. Bo ci, co nie ryzykują, są jak Wiesiek. Polecam. Konrad Aksinowicz,
reżyser, twórca filmu Powrót do tamtych dni
Dawno, dawno temu, za górami, za lasami… A może jednak niedawno? Może wczoraj,
dziś, może jutro? Tuż za rogiem, w twoim bloku, u sąsiada za płotem. Wciąż
rozgrywa się ta sama historia. On kocha, ale pije i bije. Ona kocha i wybacza.
Bo co jej pozostało? Rodzina musi trzymać się razem – dla dzieci chociażby. O
miłości nikt nie mówi, bo po co? Życie kręci się wokół telewizora, meczów
polskiej reprezentacji, papierosów i żołądkowej gorzkiej. Czy istnieje cień
szansy, że ten odwieczny krąg zostanie w końcu przerwany? On przestanie pić,
ona od niego odejdzie. Co się wtedy stanie z tym światem, który zdawał się nie
do ruszenia? Ci, którym uda się wyrwać, będą wspominać swój pobyt w
Odchylicach jak przez mgłę. I wciąż będą tu wracać. Bo takie miejsca działają
jak magnes – wiecznie uśpione miasteczka, w których nie ma nic.
