Krzysztof Bielawski Knihy

Focusing on the historical significance of Jewish cemeteries in Poland, the book reveals the establishment and destruction of over 1,200 cemeteries, highlighting a neglected aspect of Holocaust history. Krzysztof Bielawski utilizes extensive research and personal insights to investigate the complex factors contributing to this devastation, identifying various perpetrators involved. Through a thorough analysis of texts, iconographic sources, and archival materials, the work aims to challenge misconceptions and provide a deeper understanding of this tragic period.

Historia niszczenia cmentarzy żydowskich w Polsce prześledzona przez Krzysztofa Bielawskiego ukazuje swoje niepokojące karty. Jeszcze do niedawna powszechne było przypisywanie dewastacji nekropolii żydowskich jedynie lub głównie Niemcom podczas drugiej wojny światowej. W rzeczywistości istotny udział w tych działaniach ma także miejscowa ludność oraz powojenne państwo polskie. Przytoczone i udokumentowane zdjęciami przykłady nowych zastosowań, jakie wymyślono dla macew, np. przerobienie ich na płyty chodnikowe lub tarczę szlifierską, mają w sobie wstrząsającą moc. Krzysztof Bielawski przytacza setki przykładów działań prowadzących do zniszczenia cmentarzy żydowskich w Polsce. Jest to obraz całkowicie nieznany, a zarazem przytłaczający swoją skalą. Od początku osadnictwa żydowskiego na terenach dzisiejszej Polski powstało około 1200 cmentarzy żydowskich – zniszczeń nie uniknął bodaj żaden. Autor opisuje rzeczywistość smutną, niepokojącą, wywołującą poczucie moralnego oburzenia i wstydu. z recenzji dr. Krzysztofa Persaka Praca uzupełnia istotną lukę w piśmiennictwie dotyczącym losów Żydów polskich. Stanowi jakościowy krok w zakresie tego, co wiedzieliśmy dotychczas o losie cmentarzy żydowskich w czasie i po Zagładzie. z recenzji dr. hab. Augusta Grabskiego Publikacja dofinansowana ze środków:Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, Fundacja Rodziny Nissenbaumów, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Książka ma pionierski charakter nie tylko w polskim, ale i międzynarodowym wymiarze. Uwaga uczonych koncentrowała się bowiem do tej pory na muzycznej stronie zachowanych hymnów delfickich Atenajosa i Limeniosa, peanu berlińskiego anonimowego autora, hymnów Mesomedesa czy epitafium Sejkilosa. I choć wydawano teksty tych wszystkich autorów, to jednak wciąż umykał uwadze badaczy aspekt literacki. Tu i ówdzie pojawiały się wprawdzie refleksje krytyczne, ale wynikały one z potrzeby uzasadnienia wprowadzonych koniektur i ograniczały się do zwięzłego komentarza albo miały charakter incydentalny, a ich rozproszenie i brak metodologicznej spójności zamazywały przejrzystość interpretacyjną. Z punktu widzenia środowisk artystycznych, które zajmują się rekonstrukcją starożytnych zapisów muzycznych, książka dr. Krzysztofa Bielawskiego jest wyjątkowo przydatna i długo oczekiwana, gdyż umożliwia dokładne rozumienie tekstów literackich i ich kulturowej funkcji w najpełniejszym wymiarze. Autor poddał je skrupulatnej interpretacji, osadził w kontekście literackim, w tradycji genologicznej i historycznej. W ten sposób nie tylko uzupełnił, a nawet miejscami poprawił wydania oraz komentarze, lecz także jako pierwszy stworzył małe odrębne monografie poszczególnych autorów. W rezultacie otrzymaliśmy spójną syntezę monograficznie opracowanych tekstów muzycznych. Z recenzji prof. dr. hab. Kazimierza Korusa

Niniejsza monografia ma na celu uzupełnienie poważnej luki, jaką jest brak całościowego studium źródłowego z pełnym zestawieniem rzeczywistych nawiązań do ofiary krwawej w zachowanych tekstach tragicznych piątego wieku. Celem publikacji jest stworzenie źródłowej podstawy do ewentualnego krytycznego przeglądu dotychczasowych interpretacji zjawiska ofiary, które dominują w nauce od lat sześćdziesiątych. Stanowi ona filologiczną fenomenologię ofiary w greckiej tragedii, obejmując wszystkie nawiązania do rytu ofiarnego w zachowanych tekstach dramatycznych podaje ich tekst oryginalny, nowy autorski przekład, uwzględniający techniczną terminologię religijną w sensie ścisłym, oraz szeroki kontekstowy komentarz filologiczny, kulturowy, religioznawczy i tam, gdzie to możliwe i uzasadnione historyczny. Jakkolwiek celem tego opracowania nie jest ani potwierdzanie, ani obalanie istniejących teorii ofiary w ogólności, czy też koncepcji roli ofiary w tekstach dramatycznych w szczególności, to jednak nie można uniknąć odniesień do rozległej literatury przedmiotu Praca ta powstała w ramach projektu Ofiara krwawa w Grecji starożytnej w świetle danych filologicznych, realizowanego w Uniwersytecie Jagiellońskim.

Delfy jako siedziba najważniejszej panhelleńskiej wyroczni, miejsce igrzysk pytyjskich, ośrodek Amfiktionii Delfickiej, pępek świata wyznaczony przez omphalos i wreszcie źródło promieniowania mądrości Siedmiu Mędrców stanowią rzeczywiste centrum greckiej kultury. Śledzenie związków i wzajemnych wpływów mantyki tradycji profetycznej i literatury sapiencjalnej okazało się fascynującą podróżą po samej istocie greckości. Sentencje ze świątyni delfickiej zawierają podwójny komunikat: z jednej strony przypominają wchodzącym do świątyni, że odpowiedzi Pytii zawsze mają w sobie tę mądrość, której z pozoru zdają się pozbawione, a z drugiej wskazują, że z trudem wypracowana mądrość mędrców dopiero w legitymizacji u delfickiego boga znajduje potwierdzenie swej wartości i siły. Mędrzec i Pytia to dwie strony tego samego. To dwa sposoby manifestacji podstawowych ludzkich potrzeb, pragnień, pytań i obaw, skupionych na dramatycznym napięciu między niewiedzą a poznaniem, wątpieniem w możliwości poznania a równoczesnym nieustannym zabieganiem o zdobywanie wiedzy. Chcemy wiedzieć, co jest ważne i dokąd zmierzamy, i pytamy albo mędrców, albo boga. Podpowiedz delficka mówi, że najlepiej uciekać się do jednego i do drugiego równocześnie. Że między irracjonalnością boskich natchnień i oświeceń sięgających poza słowa a racjonalizmem wyrażonym z siłą w lapidarnym słowie jest nie tylko wieczne napięcie, ale też wieczna równowaga i pełna komplementarność. Na linii tego napięcia dokonuje się zwykle to, co w życiu najważniejsze, także w codziennym i niedramatycznym doświadczeniu.

Przywołanie w rozmowie mądrości starożytnych Greków nie jest tylko popisem pustej erudycji. Stanowi odwołanie się do rzeczywistego fundamentu naszej kultury, nauki i sztuki we wszystkich jej przejawach. Jest świadectwem świadomego lub nie uczestnictwa w dziedzictwie, które ukształtowało zręby naszego rozumienia świata, nasz język i naszą literaturę. Grecka mądrość jest rozproszona w dziełach filozofów, tragików, poetów, historyków i mówców. Rzadko bywa skondensowana; wielką karierę zrobiły wyjęte z kontekstu bon moty, powtarzane cierpliwie przez kolejne pokolenia, a będące niejednokrotnie złotą igłą w stogu siana obszernego dialogu czy mowy. Wśród nich najbardziej znane: Poznaj samego siebie i Nic nad miarę. Przetrwał wszak jeden zbiór tekstów, w którym cała ta rozrzucona mądrość znalazła swój wyraz. To zestawienie 148 sentencji nazywanych delfickimi, ponieważ według tradycji z Delfami właśnie religijnym, kulturowym i politycznym centrum greckiego świata były związane i pochodzeniem, i wielowiekową ekspozycją. Miały być wykute na tablicach umieszczonych przy wejściu do świątyni Apollona w Delfach, którą większość Greków przynajmniej raz w życiu odwiedzała, szukając dwóch rzeczy: odpowiedzi wyroczni na nurtujące już to jednostkę, już to społeczność pytania oraz mądrości rady na życie. Książka do pisania autorstwa Krzysztofa Bielawskiego to wybór 30 sentencji w oryginale i przekładzie, opatrzonych kulturowym i filologicznym komentarzem.