Majer Andrzej Knihy

Socjologia i przestrzeń miejska to systematyczny wykład na temat socjologii miasta i społecznych aspektów przestrzeni, który zainteresuje nie tylko socjologów, ale również studentów geografii, gospodarki przestrzennej, architektury i urbanistyki. W jasny i przystępny sposób autor porządkuje w nim socjologiczną problematykę miasta według dwóch kluczy: od zagadnień teoretycznych do przykładów podpartych danymi statystycznymi oraz od ogólnych do szczegółowych przedmiotów rozważań. Wyczerpująco omawia główne procesy zachodzące w miastach w XX wieku - urbanizację, suburbanizację, dezurbanizację - wskazując również na perspektywy rowoju przestrzeni miejskiej w Polsce.

Książka jest jednym z pierwszych w polskiej literaturze naukowej z dziedziny socjologii miasta przykładem zastosowania perspektywy antropologiczno­socjologicznej oraz paradygmatów interpretacyjnego i socjologii życia codziennego, czyli metodologii jakościowej, stosowanych w badaniach antropologicznych i etnologicznych. Podejście to pokazane jest na tle teoretycznych ujęć tematyki zamieszkiwania, lokalnej społeczności i nowych ruchów miejskich, poszukiwań istoty miasta i wyobrażeń na jego temat. Problematyka książki skupia się wokół dwóch wątków. Pierwszym z nich i wiodącym jest mikropolis - koncepcja osobistego sposobu widzenia i przeżywania trzech podstawowych wymiarów: fragmentów przestrzeni miejskiej, części zbiorowości mieszkańców i wybranych wyobrażeń w dziedzinie literatury, mitów i empirycznych badań społecznych postaw, odpowiadająca rzeczywistemu trybowi eksplorowania czy użytkowania miejskiej przestrzeni. Drugim wątkiem jest Łódź z okresu dzieciństwa i młodości autora, rodzinna kamienica, podwórko i miasto opisywane z osobistego punktu widzenia - retrospekcja pokazująca świat już nieistniejący, zasługujący na przypomnienie. Już samo podjęcie problematyki z perspektywy mikrośrodowiska miejskiego, niezwykle bogatej w fakty i narracje osobiste, osadza książkę w bardzo dzisiaj aktualnym dyskursie intelektualnym nad więzią, etnicznością, lokalnością, obywatelstwem, wielokulturowością, a przede wszystkim tożsamością. Autor podejmuje zagadnienia o istotnej doniosłości społecznej i praktycznej. Przytoczone w książce przykłady poszukiwań w zakresie kształtowania mikrostruktur miejskich obejmują zarówno konceptualizacje ugruntowane w literaturze przedmiotu, jak i refleksje osobiste. Zostały one trafnie dobrane i doskonale ilustrują kierunki myślenia o współczesnym mieście i przemianach, jakie zachodzą w jego społecznościach. Niewątpliwie publikacja spotka się z dużym zainteresowaniem nie tylko socjologów, lecz także antropologów, urbanistów, geografów miasta oraz współdecydujących o jakości życia w miejskich strukturach.