Architektura má moc inspirovat a umocňovat život, ale proč se mnohé projekty, které vypadají skvěle na papíře, ve skutečnosti zklamáním? Juhani Pallasmaa tvrdí, že problém spočívá v převaze vizuality v dnešní technologické a konzumentské kultuře, která ovlivňuje architektonickou praxi a vzdělání. Naše zkušenost je utvářena kombinací pěti smyslů, avšak většina architektury se soustředí pouze na zrak. Tento důraz na zrak potlačuje ostatní smysly, což vede k ochuzení životního prostředí a pocitům odloučení.
Kniha, poprvé vydaná v roce 1996, se stala klasikou architektonické teorie a je součástí přednášek na školách po celém světě. Obsahuje dva rozšířené eseje: první zkoumá historický vývoj okulocentrického paradigmatu od starověkých Řeků a jeho vliv na architekturu a vnímání světa. Druhý se zaměřuje na roli ostatních smyslů v autentické architektonické zkušenosti a navrhuje cestu k multisenzorické architektuře, která podporuje pocit přináležení.
Od prvního vydání vzrostl zájem o tělo a smysly v architektonické filozofii a pedagogice. Nové, revidované vydání této zásadní práce obohatí nejen architekty a studenty, ale také čtenáře o vnímání světa kolem nich.
W Myślącej dłoni Pallasmaa wraca do kwestii, które poruszał we wcześniejszych
Oczach skóry, czyli związku zmysłów wzroku i dotyku oraz ich udziału w ludzkim
doświadczeniu przestrzeni i jej zamieszkiwaniu. Nie chodzi już jednak o same
zmysły i doświadczenie, ale o „ucieleśnioną mądrość” architektury w tym
doświadczeniu osadzoną. Słowo „mądrość” użyte tutaj w miejsce „(ucieleśnionej)
wiedzy” czy „poznania”, przyjętych w naukach takich jak psychologia czy
antropologia, z jednej strony odbiera sformułowaniu jego techniczny, naukowy
charakter, a wraz z nim wymaganą w nauce precyzję i jednoznaczność, z drugiej
sugeruje metafizyczny podtekst rozważań Pallasmy. Ewa Klekot Poczucie
pewności, satysfakcji i skończoności, które przychodzi zbyt wcześnie, może
okazać się katastrofalne w skutkach. Wahanie w rysunku wyraża i utrzymuje moją
wewnętrzną niepewność. Tak długo, jak długo nie pozwala się niepewności
rozwinąć do postaci beznadziei i depresji, jest ona siłą dającą motywację i
napędzającą proces twórczy. Projektowanie jest zawsze poszukiwaniem czegoś, co
jest wcześniej nieznane, albo eksploracją obcego terytorium, a sam proces
projektowania, działania poszukujących dłoni, musi wyrazić istotę tej
mentalnej wędrówki. Juhani Pallasmaa Juhani Pallasmaa jest fińskim
architektem, emerytowanym profesorem politechniki w Helsinkach oraz
wizytującym profesorem na kilku amerykańskich uniwersytetach (Washington
University w St. Louis, University of Illinois at Urbana-Champaign). Choć
autor książki jest aktywnym architektem, to jego pisarstwa nie da się łatwo
zamknąć w ramach jednej dyscypliny akademickiej, a on sam odżegnuje się od
tworzenia teorii architektury. Teksty zawarte w tomiku “Myśląca dłoń” lokują
się na styku teorii architektury, filozoficznej i kulturoznawczej refleksji
nad kondycją współczesnej cywilizacji oraz pierwszorzędnej eseistyki. Myśl
Pallasmy wyrasta z doświadczenia architektury i ogólnej refleksji nad
człowiekiem, ale uwzględnia szerokie spektrum kulturowych bodźców, znajduje
oparcie w różnych tradycjach filozoficznych i estetycznych i ujęta jest na
dodatek w oszczędny, ale wartościowy artystycznie styl. Jako taka stanowi
próbę holistycznego ujęcia problemu relacji pomiędzy człowiekiem a jego
otoczeniem oraz tego, jaką rolę w tym procesie odgrywa ludzka dłoń.
Opublikowana po raz pierwszy w 1996 roku książka Oczy skóry wybitnego
fińskiego architekta Juhaniego Pallasmy szybko stała się klasykiem teorii
architektury. Zadaje ona fundamentalne pytanie o to, czemu, skoro istnieje co
najmniej pięć zmysłów, to tylko jeden z nich – wzrok – stał się tak
uprzywilejowany w kulturze architektonicznej i w designie. W kolejnej książce
Myśląca dłoń Juhani Pallasmaa przygląda się ręce, jej roli w procesie
kształtowania się języka, uwarunkowaniach kulturowych, a przede wszystkim
zasadniczej funkcji, jaką odgrywa w tworzeniu i projektowaniu ludzkiego
świata. Juhani Pallasmaa jest jednym z najbardziej znanych fińskich
architektów i myślicieli. Pełnił funkcje m. in.: rektora Instytutu Sztuk
Przemysłowych w Helsinkach, dyrektora Muzeum Fińskiej Architektury oraz
profesora i dziekana wydziału architektury na Uniwersytecie Technologicznym w
Helsinkach. Wykładał na wielu uniwersytetach na całym świecie. Jest autorem
ponad trzydziestu książek, w tym: The Eyes of the Skin: Architecture and the
Senses (Academy, 1995, John Wileys &Sons;, 2005, polskie wydanie: Oczy skóry.
Architektura i zmysły,Instytut Architektury 2012), The Thinking Hand:
Existential and Embodied Wisdom in Architecture (John Wiley & Sons 2009), The
Embodied Image: Imagination and Imagery in Architecture (John Wiley & Sons,
2011)
First published in 1996, The Eyes of the Skin has become a classic of
architectural theory. For every new intake of students studying Pallasmaa s
classic text, The Eyes of the Skin provides a totally fresh understanding of
architecture and a new set of insights.
Architecture is usually analyzed and taught as a discipline that articulates
space and geometry, but the mental impact of architecture arises significantly
from its image.
A+U 1994 special edition covering the work of Holl, Pallasmaa, and, Perez-Gomez, titled Questions of Perception. Their three individual essays presented in the book, are thematically linked; each one tries to explain the role man's perception plays in architecture and also explores phenomenal accounts. In their original introduction, the authors write: "The endless cultural limitations and contradictions inherent in artistic work, revealed with impeccable clarity and logic by the critics' deconstructive theory, are ultimately of limited use for the generation of architecture. The architect must take a position, one that necessarily has ethical consequences, and for which words, a theoretical discourse is nevertheless indispensable.Bilingually presented in English and Japanese.
The book showcases the transformative power of nature on architecture through Hélène Binet's photography in Suzhou's classical gardens. Her striking images capture the effects of weather and time, turning monotonous walls into vibrant representations of the natural world. By intertwining foreground and background, Binet crafts narratives that navigate between two-dimensional surfaces and three-dimensional spaces. Accompanied by an essay from architect Juhani Pallasmaa, the work highlights Binet's unique ability to blend precision with ambiguity, inviting viewers to engage their imagination.
Exploring the intersection of architecture and human experience, this collection of essays by Juhani Pallasmaa delves into the phenomenology of built environments. It addresses how architecture influences perception, memory, and identity, emphasizing the sensory and emotional connections people have with spaces. The bilingual edition in Portuguese and English makes this profound discourse accessible to a wider audience, inviting readers to reflect on the deeper meanings behind architectural design.
