Mihail Şişkin Knihy

Slovom „pismovnik“ sa v ruštine označovali normatívne zborníky vzorových listov, najprv najmä administratívne, od 18. storočia aj súkromné. Rovnaký názov má aj epištolárny román ruského spisovateľa žijúceho vo Švajčiarsku Michaila Šiškina. Nejde však o klasický román v listoch, skôr o podobnú zbierku súkromných, často aj ľúbostných listov, v ktorých autor inscenoval dokonalé súznenie oboch pisateľov, hoci sa nikdy nestretli. Líniu románového príbehu tvoria dva pravidelne sa striedajúce hlasy: ženský, Sašin, a mužský, Voloďov, ktoré napriek neprekonateľným časopriestorovým rozdielom vedú veľmi živý dialóg - sú ako dve sínusoidy, čo sa občas pretnú a potom letia svojím smerom. Ich priesečníky sú práve drobné detaily, čo spájajú svet, aby sa nerozsypal, a tie sú všade okolo nás.

Iš pažiūros nesudėtingas siužetas – keturios istorijos audžia romano meninį pasaulį: Šveicarijoje prieglobsčio siekiančių pabėgėlių istorijos, pasakojamos rusų kalbos vertėjui-vertikui; pastarojo meilės istorija Italijoje; laiškai sūnui, kuriuose atsispindi ir mitologiniai, istoriniai pasauliai, cituojami iš vertiko skaitomų knygų; ir Izabelos, dainininkės, kurios biografiją jis norėjęs parašyti, dienoraščiai. Įdomu tai, kad visos šios istorijos, daugiau ar mažiau, turi antrą – autobiografinį – dugną. O autoriui būdingas prozos žodingumas, muzikalumas ir plastika, tirštas psichologizmas, lyginami su Ivano Bunino, Vladimiro Nabokovo stiliais, romane Veneros plaukas vešėte veši, be to, atsklinda Jameso Joyce'o Uliso ribuliai. Tai antrasis Michailo Šiškino romanas lietuvių kalba (pirmas, Laiškų knyga, pasirodė 2012, „Vaga“). 2005 m. Veneros plaukas pelnė paradoksaliausios literatūrinės premijos – „Nacionalinio bestselerio“, o 2006 m. – „Didžiosios knygos“ trečiosios vietos apdovanojimus.

Zauzimanje Izmaila je knjiga posvećena očuvanju sećanja na sopstvene tragove. To je razgovor o beskonačnom prošlom koje biva i pojedinačno i kolektivno. Zauzimanje Izmaila se sasvim jasno deli na istorijske i porodične fragmente. Kritičari kažu – kao kod Tolstoja, uz jednu osobenost: Šiškina srećne porodice uopšte ne zanimaju – mnogo mu je bliža hiljadugodišnja ruska nesreća.Pred čitaocem je roman zagonetka, roman misterija u čijem se nazivu već skriva intriga, jer ostavlja utisak da je reč o poznatom istorijskom događaju. Ipak, Zauzimanje Izmaila ni najmanje ne podseća na istorijski roman, mada u njegovoj osnovi leže događaji iz prošlosti...

Castigatorul celor mai mari trei premii literare decernate in Rusia, Mihail Siskin traieste in prezent in Elvetia. Critic al trecutului sovietic, dar si al actualului regim de la Kremlin, acest scriitor continua marea traditie a literaturii ruse, pe care o considera o „forma netotalitara de existenta a constiintei in Rusia“. Mihail Siskin este unul dintre acei rusi care isi parasesc patria, aproape niciodata altceva decat o Rusie-inchisoare, dar nu si rusa, unealta fundamentala a existentei lor ca scriitori. Tot in rusa au fost scrise si prozele si eseurile din acest volum, care are infatisarea unui plonjeu realizat atat in adancurile marii istorii, cat si in cele ale istoriei sale personale. Siskin alcatuieste, din farame de realitate, de experiente umane si de evenimente politice, o tesatura densa si complexa care declanseaza meditatii despre trauma, despre adevar si minciuna, despre identitate si, fireste, despre notorietatea literaturii sale. Acestea sunt doar cateva dintre temele acestei carti, fireste, seducatoare, dar nu mai putin seducatoare sunt povestile in sine, nu mai putin seducatoare sunt personajele si nu mai putin seducator este stilul, stilul lui Siskin. „Cel care scrie este o veriga de legatura intre doua lumi: intre lumea nereala a vietii, unde totul e trecator, fugar, muritor si dispare fara urma, ca o secunda care tocmai s-a dus sau ca mii de generatii care au disparut intr o clipita, si lumea cuvintelor demne de credinta, care imprastie elixirul tineretii vesnice…“