Táto séria ponúka pohlcujúcu cestu do sveta vášne, intríg a spoločenských zvratov. Každý diel skúma zložité vzťahy a srdcervúce dilemy svojich hrdinov v dobách, keď česť a láska boli často v rozpore. Ponorte sa do príbehov, ktoré preverujú hranice túžby a oddanosti.
Moda – z francuskiego la mode, od łacińskiego modus, czyli sposób – wedle
różnych słowników to obok zmian by tak rzec konfekcyjnych, również „sposób
życia”, „szczególny sposób postępowania”, „zwyczaj przemijający”. Linde
dodaje: „wszczęty od znacznych, naśladowany przez niższych”, co uderza
nieprzemijającą trafnością. Ta książka nie będzie zatem jeszcze jedną (a jest
ich naprawdę dużo) historią dziewiętnastowiecznej konfekcji i galanterii. MODA
POLSKA & ROMANTYCZNA to szyld, pod którym mieści się i sama garderoba i różne
możliwości objaśnienia jej funkcji. Innymi słowy: będzie tu o tym, CO – w
rezultacie świadomych wyborów – noszono, oraz JAK i DLACZEGO noszono TO
właśnie. A jeszcze prościej: co Polacy, zarówno ci w kraju, jak i tamci na
wygnaniu, komunikowali światu oraz sobie wzajem poprzez swe ubiory. I jak to
było, że sposób ubierania się implikował sposób życia, a nie odwrotnie.
W ostatnim zdaniu przedmowy Beata Mytych-Forajter powiada, że należy dzisiaj
sięgać „po romantyczne intuicje”, dotyczące odpowiedzialności ludzi za świat
przyrody. Należy zaś dlatego, ponieważ właśnie w czasach romantyzmu, czyli w
pierwszej połowie wieku XIX, problem tej odpowiedzialności i formułowanych
dziś postulatów ekologicznych „niejako wszedł «w zakręt» i wciąż w nim
pozostaje, doznając wszystkich niemożności charakterystycznych dla wirażu.
Trzeba sporej siły, by pokonać odśrodkowe naciski”. Metafora zakrętu trafia mi
do przekonania. Celnie odwołuje się do zawiłości niepokojącego dramatu
człowieczego, dramatu trwania w impasie i naszego chybotania się pomiędzy
przyrastającą świadomością odwiecznej przynależności człowieczej do
przedziwnie skomplikowanego świata „braci mniejszych” i zarazem nieuchronnej,
z czasem potężniejącej, a na naszych oczach zgoła już przerażającej mocy
destrukcyjnej generis humani. Kapitalnym pomysłem Zwierząt na zakręcie jest
ograniczenie materiału ilustrującego ów „zakręt” do obszaru tekstów spoza
„rewirów” poezji. Wiadomo, że wśród romantycznych dłużników Krasickiego i
Trembeckiego istnieje bogaty zasób bajek z alegoriami zwierzęcymi, także w
dorobku Mickiewicza i jego współczesnych. Wiemy też, że nieubogi jest poetycki
świat zwierzęcy w soplicowskiej „stronie” jego poezji – daleko przecież stąd
od wzruszającej pewności siebie niegdysiejszego Sarmaty, że „koń, jaki jest,
każdy widzi” – a na dodatek Autorka dobrze wie, ze dałoby się ułożyć grubą
księgę animalistycznego rymotwórstwa romantycznego z samych tekstów autora
Pana Tadeusza i jego „rówieśnych”. Ale „Zakręt” Beaty Mytych-Forajter
ostentacyjnie się obchodzi bez rymotwórstwa, w tym także bez arcydzieł
romantycznej poezji. Jest on za to wymownie pamiętliwy dla zapisów bogactwa i
rozmaitości spostrzeżeń świadczących o coraz bardziej nadciągającym pobliżu
naszych zmartwień ekologicznych i naszych tęsknot wegetariańskich. (z recenzji
prof. Józefa Bachórza)
W świetle założeń dawnej Biblioteki Romantycznej, która – według noty
zamieszczanej na tylnej okładce tomów – „pragnie dotrzeć do wielogłosowego
świata epoki, w której tkwi jedna z ojczyzn duchowych współczesnego
człowieka”, należy odnotować, że w książce Wojciecha Tomasika Romantycy i
technika założenie to realizuje się przewrotnie i dosadnie. Współczesność
przegląda się tu w romantyzmie w tym obszarze, który nasza epoka bezczelnie
(albo tylko bezmyślnie) usiłuje zawłaszczyć, zapominając o romantycznych
korzeniach tego zjawiska, jakim jest nie sam tylko postęp techniczny, ale
przede wszystkim jego wpływ na wszystkie inne sfery życia – od prac
mechanicznych i wygód codziennych poczynając, a na moralności i religii
kończąc. (z recenzji Marka Dybizbańskiego
Lelewel zyskał sobie opinię charyzmatycznego profesora uniwersyteckiego i
wykładowcy, która zadecydowała o jego wileńskiej, filomackiej legendzie, ta
zaś – o popularności i pozycji historyka wśród romantyków przez Listopadem.
Jednak medium owej opinii stanowiły nie tylko żywe słowo głoszone z katedry
oraz książki roznoszące, jak to pokazuje Mickiewicz w swoim poetyckim hołdzie,
imię Lelewela na barkach księgarzy 14. Niewielkich (przeważnie) rozmiarów, w
skromnej szacie graficznej, książeczki Lelewela „szły jak asygnata” 15 m.in.
dlatego, że ich autor rozumiał, potrafił wykorzystać i współtworzyć siłę
prasy. Trzeba zatem powiedzieć, że nie tylko katedra uniwersytecka,
publikowane książki, sale towarzystw naukowych czy sejmowa trybuna, lecz
również – i to w decydującej mierze – systematyczna obecność jego tekstów w
pismach periodycznych przyczyniły się do upowszechnienia poglądów Lelewela i
pozyskania sympatii dla ich autora. Ówczesne czasopisma dokumentowały bowiem
wszystkie typy wypowiedzi polihistora: wykłady akademickie, fragmenty książek
mających się ukazać, odczyty naukowe i recenzje, manifesty sejmowe,
przemówienia okolicznościowe, publicystykę i felietony. (ze wstępu)
